Mijmeringen
Vroeger, vroeger was alles kleinschaliger. Dat uitte zich al op de scholen. De adjunct wist mijn voor – en achternaam. Wat niet altijd even gunstig was. 300 leerlingen groot en leraren die aan de hand van je interesses wisten of ze wel of geen tijd in je hoefden te steken.
In Spijkenisse werd toen gebouwd aan een mega fietsen rek en even zo grote school. Leerlingen werden nummers en alleen herkend door een mentor. ‘T is maar een gevoel, het leek in ieder geval waarheid dat de pubers er wat meer verloren bijliepen.
Ik woonde zelf in Hoogvliet, ja sorry maar dat ging nou eenmaal zo in de jaren 60. De voorsteden dienden gevuld te worden en er was werk genoeg.
Er was een winkelcentrum met meerdere slagers, groente boertjes, kleine supers, bakkers, een snackbar waar ze alles nog zelf maakten en zelfs 2 ondernemers voor sigaren en sigaretten. Een van hen had een snoepkeuze van jewelste. Als je onderweg een cent vond, kocht je 1 muntendropje bij hem. Volgens mij is de goede man vroegtijdig verouderd met al dat grut in de winkel.
De melkboer kwam nog aan de deur, mensen tapten bij hem nog halve litertjes, die stijf stonden van de room. Ook was er een oliemannetje voor de petroleum stelletjes die zondags de stoofpeertjes verwarmden en een schillenboer, omdat varkentjes ook moesten eten.
Wat doet me nou zo mijmeren. Mijn vader heeft het gehad met het leven, hij heeft een ernstige longontsteking en is stervende. Dit is een keuze, want menig dokter kon hem met een kuurtje redelijk overeind helpen. Mijn vader heeft al heel lang Multiple Sclerose, waar vermoeidheid een dagelijks onderdeel van het ziek zijn is.
Ik kan me nauwelijks herinneren dat hij normaal kon lopen. De kleinschaligheid en gezondheid zijn voor mij toch wel stokpaardjes alleen door het mijmeren begrijp ik dat de grondslag hiervoor in mijn jonge jaren is ingesleten.
Koester je gezondheid
Gezondheid wordt door mij gekoesterd, omdat ik uit ervaring weet hoeveel invloed een ziek(t)e heeft. Snijd maar gewoon eens in je duim, dagen kan je hem maar deels gebruiken en vervloek je stilletjes het moment dat je even niet goed oplette.
Van vroeger, zijn ook de gehaktballen. Je weet wel van die ballen die alleen bij oma zo lekker smaakten. Ron heeft heerlijk rundergehakt, zonder kleurmiddelen en weinig vet.
Gehaktballen van vroeger
Voor 4 personen is een pond gehakt genoeg. Een goeie bal bevat meer dan alleen vlees. Het aloude brood met melk principe werkt nog steeds het beste als de bal ook lekker sappig moet worden.
Oud brood weken in melk en dan de melk er uitknijpen, niet te hard hoor. Mag best nog een beetje melk aanwezig zijn in de bal. Eieren doe maar 2. Peper, beetje zout, wat paprikapoeder en voor de durfal gedroogde chili’s.
Mosterd voor een licht zuurtje, fijngesneden peterselie bij voorkeur de platte variant want die heeft ook smaak. En als klap op de vuurpijl een fijngesnipperd uitje.
Dan het liefst braden in echte boter. De boter verdraagt niet te veel hitte, maar met een lekkere neutrale olijfolie is het voldoende om het vlees even goed aan te braden.
Anti spetteren
U wilt geen gespetter in de pan, doe dan een klein beetje grof zout bij het olie boter mengseltje.
Als de bal is aangebraden, doe er dan vocht bij. Een goede jus kan komen van het stoofvlees van een paar dagen terug. Water mag ook, maar maak daar dan een soort van bouillonnetje van.
Water heeft geen smaak, en dat wil u juist wel bij die lekkere bal. Een bal kan overal bij, gewoon op een broodje met mosterd. Bij de andijvie, of rode kool met appeltjes.
Een lekkere puree past er ook prima bij. Doe een zelfde fijngesnipperd uitje door de aardappelpuree en smullen maar weer.
Gerdien Bosch
De Kracht van Ambacht